Kumandan Hamilton, İngiliz Savaş Bakanı Lord Kitchener’e gönderdiği telgrafta, olayı şöyle anlatıyordu: “Savaş sırasında, 163. tümen her bakımdan üstün olduğu bir anda, çok garip bir şey meydana geldi… Türker’in zayıflamakta olan kuvvetlerine karşı, Albay Sir H. Beauchamp, cesur ve kendinden emin bir subay olarak büyük bir gayretle, hızla ilerledi ve savaşın en güzel kısmı böyle başladı. Mücadele daha da kızışmıştı. Bu askerlerin çoğu yaralı ve susuzluktan perişan haldeydiler. Bunlar, kampa ancak gece vakti geri dönebildiler. Fakat, Albay, 16 subayı ve 250 askeriyle önüne düşmanı katmış, hızla ilerlemesine devam ediyordu… Daha sonra bunlardan hiçbir haber alamadık. Ormanlık bölgeye hücum ettikten sonra gözden kayboldular ve sesleri de duyulmadı, içlerinden hiç biri geri dönmedi.” 267 kişi, hiç bir iz bırakmadan kaybolup gitmişti.
Yenilgi Kaçınılmaz Oldu
O gün öğleden sonra başlayan ilerleyişin başarısızlıkla sonuçlanması, Sir Ian Hamilton’ın savaşı kendi lehine döndürme ümidini de yok etmişti. Böylece, 1915 yılı sonunda Müttefik Kuvvetler, geri çekilerek, büyük bir yenilgiye uğradılar. Gelibolu savaşı, sekiz buçuk ay sürdü. Ve 46 bin askerin ölümüyle sonuçlandı. O zamanın savaşları için, korkunç bir rakamdı bu. 1916’da İngiliz Hükümeti, savaşın kaybedilme nedenlerini araştırmak üzere, resmi bir kurulu görevlendirdi ancient bulgaria tour.
Gizlenen Rapor
Gelibolu Kurulunun Son Raporu adı altında baştan aşağı sansürden geçmiş bir rapor, önce 1917’de ve daha sonra da 1919’da yayınlandı. Raporun aslı, 1965 yılına kadar ortaya çıkarılmadı. 1918 sonunda, Ingilizler, Gelibolu’ya sanki galip gelmişçesine geri döndüler. İşgal Kuvvetlerinin bir askeri savaş alanında gezinirken, Kraliyet Norfolk Alayı’na ait bir rozeti buldu. Çevrede yaptığı bir soruşturma sonunda, bir Türk çiftçisinin kendi arazisinde bulduğu bir sürü cesedi, yakındaki bir dereye attığını öğrendi Çanakkale Savaşı’nın En Büyük Efsanes Norfolk Taburu.
8.5 ay süren Çanakkale Savaşı, Boğaz’ın iki yanı için de tam bir cehennem olmuştu. Savaşın tarihi yazıldı. Ölenlerin , yaralıların, kayıpların sayısı tespit edildi. Fakat bir çok şey, özellikle unutulmadı. Kaybolan Norfolk Alayı Askerleri, Gelibolu’nun ağlamasına öten bülbülleri, kan-barut kokusu ve orada ölen her iki tarafın askerleri…Ve iki taraf, her yılın Mart I8’inde “kahraman düşmanları” için birlikte ağlıyorlar… Her 18 Martta düşmanlıklar, yerini, Gelibolu’dan İngiltere’ye, Avustralya’ya, Yeni Zelanda’ya uzanan dostluk köprüsüne bırakıyor…
