Tuzluca’dan yola çıktığımızda Kervansaray’a gitmek istiyoruz ancak birkaç hafta önceki sert yağışlardan bölge yollarının kapalı olduğunu öğreniyoruz. Kervansaray, İğdır il Merkezi’ni Asma Köyü’ne bağlayan yolun üzerinde. XII. yüzyıl Selçuklu taş işlemeciliğinin en güzel örneklerinden biri olan Kervansaray, Sürmari Emiri Şerafeddin Ejder tarafından yaptırılmış.
Batum-Tebriz karayolu üzerindeki menzil noktalarından birisi olan Kervansaray’da, kervanlar Çilli Geçidi’ni aşmadan önce burada konaklıyorlarmış.
1988 yılında koruma altına alınan eser hâlâ harabe halinde. Günümüzü tamamlayıp, otelimize dönüyoruz.
Pamuk Dağı ve Nuh’un Gemisi
Ertesi gün Ağrı Dağı Şenlikleri’ne katılmak üzere erkenden yola çıkıyoruz. Yolda Pamuk Dağı, eski adıyla Deve Geçidi’nin eteklerine temsili Nuh’un Gemisi’nin inşaa edildiğini görüp duruyoruz. Greenpeace gönüllülerinin girişimleriyle ve küresel ısınmaya dikkat çekmek amacıyla yapılan gemi 31 Mayıs’ta tamamlanmış olacak. Nuh’un Gemisi’nin inşaa edildiği Pamuk Dağı bir kayak merkezi haline getirilmek isteniyor. Bölgenin coğrafi özelliğinden dolayı da yaz aylarında çim kayağı yapılması üzerine düşünülen projenin ise, henüz değerlendirme aşamasında olduğunu öğreniyoruz.
Korhan Yaylası’na çıkış
Korhan Yaylası’na hareket ediyoruz. Ağrı Dağı Şenlikleri’nin burada yapılmasının nedeni ise bu bölgenin turizme kazandırılmasını sağlamak. Ağrı Dağı’nın ortalama 2.000 m yüksekliğinde bulunan Korhan Yaylası, dağın kuzeydoğu yamaçlarında. 1860’lı yıllara kadar Korhan Yaylası İğdır’ın önemli bir yerleşim yeri. 1860 yılında, depremin ardından yaylada yaşayan 50.000 kişi ovaya inerek İğdır kentini kuruyor. Günümüzde otlaklarla kaplı olan bu yayla yöre halkının, göçerlerin hayvanlarını otlattıkları bir yer olarak kullanılıyor.
Eski Ermeni Kilisesi ve Korhan yerleşim yeri
Eski Ermeni Kilisesi’nin oraya vardığımızda harabe bir yapı ile karşılaşıyoruz. Kilisenin devrilmiş taşları hâlâ sağlam ancak restore edilecek durumda değiller. Ama bir bilgilendirme tabelası konulması ve taşların dış etkenlerden korunması şart. Kilisenin olduğu bölgede çok eskilere dayanan bir yerleşim yeri olduğu biliniyor. Çevrede beziryağı çıkartılmasına yarayan değirmen taşları bulunuyor.
Korhan Kalesi ve Ağrı Dağı Şenlikleri
Ermeni Kilisesi’nin ardından, Korhan Kalesi ve eski yerleşim yerine geçiyoruz. Yerleşim yeri dediğimiz bölge dağ taş. Aralarında inekler otluyor.
Taşların çoğu, korunmasızlık ve bakımsızlıktan insanlar tarafından aşağılara taşınarak evlerin yapımlarında kullanılmış. Tepedeki kale XI. yüzyılda Oğuz Türkleri tarafından kuruluyor.
Dağın yamaçlarında, Kız Kalesi ve Oğlan Kalesi adı verilen iki kalıntı daha var. Kaynaklara göre, Sürmeli’den Büyük Ağrı Dağı’na doğru giden İlk Çağın “Kervan Yolu” bu iki kale arasından geçiyor. Burada da çok kısa kalıp, Korhan Yaylası’na devam ediyoruz. İğdır Valiliğinin İkincisini düzenlediği şenlikler başlıyor. Her köyün kendi çadırı var. Burada yöresel yemeklerini yapıyorlar, el sanatlarını sergiliyorlar. Saygı duruşu ve istiklâl Marşı’nın devamında, Azerbaycan, Özbekistan, Tacikistan’lı grupların dans gösterileri, Cirit Oyunları ve Kars’lı Aşıklar, Günay Yıldız ve Ilgar Çiftçioğlu’nun programları yer alıyor. Çoban Ali ve Lara etkinliklerin en sonunda sahne alıyor ancak aniden bastıran yağmur nedeniyle şenlik alanı dağılıyor.
İkinci bir nokta ise İğdırlıların çoğunun Erivan’a rahatça geçip karşılıklı ticaret yapmak istemeleri. Bunun bölgelerini her anlamda geliştireceğine inanıyorlar. Ama diplomatik nedenlerden bu mümkün olamıyor. Bir diğer konu ise Ermenistan’da bulunan ve İğdır’a sınır olan Metmazur Nükleer Santrali.
Bu santral İğdırlıları tedirgin ediyor. Denilene göre o bölgeye yakın köylerde doğan çocukların yüzde 50’si bir özürle dünyaya geliyor. İğdır’da santralin kapatılması için her tür etkinlikte imza kampanyaları düzenleniyor. Ve, gezimiz sona eriyor… Dönüş yolunda bizleri Dağ Zambakları uğurluyor. Kitaplarda bu çiçeğin adı Parlak Süsen olarak geçiyor. Siz siz olun, İğdır güzergâhında, taşlı ve güneş gören yamaçlarda bu çiçeği gördüğünüzde, arabanızı mutlaka durdurup bu güzelliği bir süreliğine seyredalın…
Read More about Tuzluca İlçesi
