Tarihte öyle bir yer düşünün ki, su için kurulmuş olsun ve su yüzünden yok olmak zorunda kalsın…
Yortanlı barajı projesi tüm tarihi kalıntıların yanı sıra, ekolojik hayatı da su altında bırakacak. Yüzyıllar öncesinden gelen bu kültür mirası, tam olarak araştırılamadan tekrar sonsuza kadar yok olacak!
Türkiye’nin batısında, Bergama’nın 18 kilometre kuzeydoğusunda bir grup arkeolog, yedi yıldır hummalı bir çalışma yürütüyor. Yortanlı Barajı’nın gölet alanının ortasındaki kazı çalışmaları, yüzyıllar öncesinin efsane sağlık merkezlerinden birini gün ışığına çıkartıyor. Görkemli caddeleri, sokakları, anıtsal kapıları, köprüleri, çeşmeleri, dükkanları, konutları, seramik fırınları, kült yapısı, kilisesi ve diğer anıtsal mimari yapıları ve şifalı suları ile sağlık merkezi: Allianoi…
Allianoi’u ve Bakırçay havzasının 670 hektarlık verimli topraklarını tehdit eden proje, sulama amaçlı Yortanlı Barajı. Bugün artezyen kuyuları ile sulanan bölge, baraj faaliyete geçtikten sonra, sadece 40- 50 yıl hizmet verebilecek. Baraj projesi tüm tarihi kalıntıların yanı sıra, ekolojik hayatı da su altında bırakacak. Yüzyıllar öncesinden gelen bu kültür mirası, tam olarak araştırılamadan tekrar sonsuza kadar yok olacak. İnsanoğluna su ile şifa veren 1800 yıllık antik Allianoi; iletişim çağında, insanoğlunun iletişim ve koordinasyon eksikliği nedeniyle sular altında kalacak travel ottoman bulgaria.
Hydroterapi merkeziydi
Bugüne kadar varlığı arkeolojik kazılarla ortaya çıkartılan çok az sayıda asklepieion vardır. Yunanistan’da; Epidaurus, Korinth, Kos, Anadolu’da ise Pergamon Asklepion’u bunlardan en önemlisidir. Allianoi’da ortaya çıkarılan sağlık merkezi Pergamon’un antik çağdaki işlevi konusunda bir başka önemli noktayı gözler önüne koydu. Allianoi ile birlikte Bergama’nın antik çağda başlı başına bir tıp merkezi olduğu ortaya çıktı.
Bergama Asklepion’unda müzik ve telkinle psikote-rapi uygulanırken, Allianoi’da, sıcak su kaynağından dolayı hydroterapi uygulanıyordu. Ancak Roma Çağı’na ait toplu halde bulunan bronzdan cerrahi tıp aletleri, burada cerrahi müdahalelerin de yapıldığını göstermiştir. Asklepios’a ait bazı arkeolojik buluntular sağaltım yeri olduğuna kuşku bırakmamaktadır.
Biri halen kullanılan çift kemerli Roma köprüsü ve ılıcasının çevresinde yoğunlaşan kazılarla, Allionoi’un, sütunlu anıtsal caddeleri ve kesişen so-kakları ile Roma Çağı’ndaki mühendislik ve şehircilik anlayışının ne kadar gelişkin olduğu ortaya çıkmıştır.
Kazı heyeti, keşfettikleri yerleşimin görkemli yapıları karşısında her sezon daha ilginç sorun ve sonuçlarla karşılaşmaktadırlar. Birbiri ardına özenle inşa edilmiş konutları ve dükkanları ile şehir planlama-cılığı açısından günümüze örnek olacak nitelikte bir yerleşim bugün ziyaret edilebilecek hale getirilmiş-tir. Otoparkı, gezi yolları, ahşap platformları, bilgi panoları ile başlı başına 1,5-2 saat ziyaret edilebilecek bir ören yeri konumundadır.
Anadolu’nun en büyük ılıcası
Allianoi, 9.700 metrekarelik kapalı kullanım alanı ile Anadolu’daki şimdiye kadar görülen en büyük ve en iyi korunmuş ılıca olma özelliğini taşımaktadır Cabarnet Sauvignont.
1998 yılında yeni genç bir ekiple yola çıkılarak ekiple yapılan çalışmalarda ortaya çıkarılanlar, kazı ekibini daha da ateşlemiş, Allianoi sular altına terk edilmeden bütün sırlarını ortaya çıkartmak için sponsor arayışına girilmiştir. Bu amaçla kurulan Bergama Yortanlı Barajı Derneği’ne gelen yardımlar sonucu ekip daha da genişletilmiş, geceli gündüzlü bir çalışma temposuna girilmiştir. Kurtarma kazıları için lüks görülen, kendi içinde organize olan restorasyon ve konservasyon ekibi, kazı alanından müze vitrinine kadar her buluntuyu elden geçirerek diğer kazılara örnek olmuştur. Kazılar sırasında ortaya çıkan her buluntu bilimsel anlamda her açıdan (çizim, siyah-beyaz, saydam, renkli ve dijital kamera ile kaydı) belgelenmiştir. Etüdlük malzemelerin tümü bilimsel kıstaslarla arşivlenmiş- tir. İşlemden geçen taşınabilir eserlerin tümü, sergilenmek için gerekli ön aşamalardan geçirilerek Bergama Müzesi’ne taşınmıştır. Erken Tunç Çağı’ndan Osmanlı dönemine kadar çok sayıda heykeltıraşlık malzemesi, metal kap, kemik, cam, sikke keramik eser, bu şekilde Bergama Müzesi’ne kazandırılmıştır.
Kazılarda elde edilen arkeolojik bulgular; Allianoi’un İ.Ö. II. yüzyıldan İ.S. XI. yüzyılın sonuna kadar, önemli bir sağlık yurdu olarak kullanıldığını göstermiştir.
